خازن الکتریکی و الکترونیکی

نقش خازنها به عنوان المان های الکتریکی و الکترونیکی

 نقش خازنها به عنوان المان های الکتریکی و الکترونیکی کارآمد در صنایع مربوط به تولید و انتقال و توضیع امروزی غیر قابل انکار است بگونه ای که دیگر هرگز نمی توان چنین صنایعی را بدون وجود خازنهای نیرو متصور شد.از این رو شناخت کامل خازنها و عوامل تاثیر گذار برآنها و حفظ و نگهداری و نظارت دقیق بر آنها ، برای افزایش طول عمر خازن ها و کار کرد بهینه آنها امری است الزامی و اجتناب ناپذیر.

کلید واژه- خازن قدرت ، فرکانس ، هارمونیک ها.

سکسیونرچیست؟

سکسیونرچیست؟

سکسیونر وسیله   قطع   سیستمهایی   است که تقریباًٌ  بدون جریان هستند. به عبارت دیگر سکسیونر قطعات و وسایلی راکه فقط زیر  ولتاژ  هستند از شبکه  جدا می سازد. تقریباً  بدون بار  بدان معنی است که  می توان  به کمک سکسیونر جریانهای کاپاسیتیو  مقره ها،  شینه ها  و تاسیسات برقی وکابلهای کوتاه و خطوط و همینطور جریان ترانسفورماتور  ولتاژ رانیز قطع نموده   و یا  حتی  ترانسفورماتورهای  کم  قدرت  را  با  سکسیونر   قطع کرد   . علت  بدون جریان   بودن سکسیونر د رموقع قطع یا وصل، مجهز نبودن سکسیونر به وسیله جرقه خاموش کن است .لذا  بطور کلی می توان  نتیجه گرفت که  عمل قطع و  وصل سکسیونر باید بدون جرقه یا با جرقه ناچیزی صورت گیرد. برحسب  این تعریف  در صورتیکه از  سکسیونر جریان  عبور کند  ولی  در  موقع  قطع  اختلاف  پتانسیلی   بین  دو کنتاکت  آن  ظاهر  نشود  قطع سکسیونر  بلامانع است . همینطور  وصل سکسیونری  که  بین دو کنتاکت آن تفاوت پتانسیلی موجود  نباشد گرچه  به محض   وصل  باعث  عبور  جریان گردد  نیز مجاز خواهد  بود.  از آنچه که گفته  شده  چنین  نتیجه  می شود که  سکسیونر  یک کلید  نیست  بلکه یک  ارتباط دهنده  یا  قطع کننده  مکانیکی  بین سیستمها است . سکسیونر باید درحالت بسته یک ارتباط گالوانیکی  محکم  ومطمئن برای هدایت  بهتر جریان  درکنتاکت  هر قطب  برقرار سازد  و مانع افت  ولتاژ گردد. لذا  باید مقاومت عبورجریان در محدوده سکسیونر کوچک باشد، تا حرارتی که  در اثر کار  مدام در کنتاکتها  ایجاد می شود از حد تجاوز  نکند. در ضمن باید سکسیونر طوری  ساخته شود که دراثر جرم و وزن تیغه های یا فشار باد وبرف وغیره خود به خود بسته نشود یا  در موقع  بسته بودن  نیروی  دینامیکی  شدیدی  که  در اثر  عبو رجریان  اتصال کوتاه  بوجود می آید باعث لرزش تیغه های یا احتمالاً  باز شدن آن نگردد. سکسیونر می تواند  به  تیغه های  زمین  مجهز  باشد که  تیغه های  زمین  برای تامین ایمنی کار روی قسمتهای  بی برق  شده   بکار  می رود .  در حالیکه سکسیونر  به تیغه های  زمین مجهز باشد، تیغه های  زمین  معمولاً  باز است   مگر در زمانیکه سکسیونر باز شود که  د راین حالت جهت  تخلیه  شارژهای  خازنی (ولتاژ باقیمانده)  روی خط یا قسمتهایی که  قبلاً  برق دار بوده تیغه های زمین بسته میشود. 1-1موارد استعمال سکسیونر: همانطور که  گفته  شد  اصولاً  سکسیونر  وسایل  ارتباط  دهنده  مکانیکی  و گالوانیکی  برای هدایت بهتر جریان قطعات و سیستمهای مختلف می باشند ودر درجه اول به منظور حفاظت اشخاص و متصدیان  مربوطه  در مقابل برق گرفتگی بکاربرده می شوند .بدین جهت طوری ساخته می شوند که در حالت قطع  یا وصل،محل قطع شدگی یا اتصال بطور واضح وآشکار قابل  رویت  باشد.  یعنی در  هوای آزاد امجام گیرد  و  از آنجا که  سکسیونر باعث بستن  یا بازکردن  مدارالکتریکی  نمی شود ، برای  باز کردن  وبستن  هر مدار الکتریکی   فشار قوی احیتیاج  به کلید  قدرت می باشدکه  قادر  است  مدار  را تحت هر شرایطی  بسته یا باز کند وسکسیونر وسیله ای است برای ارتباط کلید قدرت به شینه ویا هر قسمت دیگری از شبکه که دارای  پتانسیل  است .لذا طبق  قوانین  متدوال الکتریکی و به  منظور  ایمنی  لازم درهنگام تعمیرات  لازم است  تا  جلوی هر کلید  قدرتی  از1 کیلو وات به  بالا ویا درهر دو طرف در صورتی که از  دو  طرف  تغذیه گردد  سکسیونر  نصب گردد.  با این شرایط هنگام باز کردن مدار،ابتدا کلید و سپس سکسیونر باز می شود ودرموقع بستن ابتدا سکسیونر وسپس کلید بسته می شود  ودر صورتیکه سکسیونربه تیغه های  زمین مجهز  باشد،این تیغه های  بعد ازباز شدن سکسیونر   بسته شده  تا شارژ های  خازنی ذخیره  شده رابه زمین منتقل نماید؛ سکسیونرهای بکاررفته در سیستم  قدرت  سه فاز بوده و دارای سه پل مشابه می باشد . عملکرد همزمان سه فاز بوسیله  اینترلاک  مکانیکی  بین سه  پل امکان پذیر میباشد. ازآنجا که مقدار شارژ خازنی باقیمانده (ولتاژ) درروی قسمتهای جدا شده از شبکه در رده  ولتاژهای فشار قوی قابل توجه است،  لازم است  قبل از عمل تعمیرات بوسیله  بستن  تیغه های زمین سکسیونرها معمولاً بین سکسیونر و کلید قدرت اینترلاک ( مکانیکی یا الکتریکی) به نحوی برقرار می شودکه با وصل بودن کلید  نتوان سکسیونر را قطع  و وصل نمود.  برای این منظور از یک بوبین که از ولتاژ خط تغذیه می شود  برای  ایجاد اینترلاک الکتریکی جهت عملکرد تیغه های زمین  استفاده مینمایند .همچنین  ازاینترلاک  مکانیکی و یا الکتریکی جهت  حصول  اطمینان   از باز بودن سکسیونر در زمان عملکرد تیغه های زمین وبالعکس استفاده می شوند. 2-1اطلاعات مورد نیاز جهت طراحی سکسیونر: 1-2-1مشخصات وویژگیهای شبکه وسیستمی که سکسیونر یا تیغه های زمین درآن نصب و بهره برداری  خواهد  شد .سکسیونریا تیغه های زمین در هنگام قطع  و  وصل باید از عهده انجام وظیفه مربوط برآمده و ویژگیهای شبکه الکتریکی مربوطه را به طور ایمن تحمل کند. این ویژگیهای شبکه عبارتند از: 1- ولتاژ نامـــی 2- ولتاژ حداکثر 3- فرکانس 4- تعداد فاز 5-جزئیات نحوه زمین کردن نوترال سیستم 6- جریان نامـــی 7- جریان اتصال کوتاه 2-2-1مشخصات محیطی وشرایط اقلیمی محلی که سکسیونر یا تیغه های زمین درآن شرایط مورد  استفاده قرار خواهند گرفتدر انتخاب سکسیونر یا تیغه های  زمین شرایط آب و هوایی و محلی از اهمیت زیادی برخوردار  است. زیرا  به همان اندازه که  تعیین  شرایط  محیطی واقعی و مناسب  در بهره برداری ایمن، کاهش هزینه های سرویس وتعمیرات واستفاده بهینه از  سرمایه  گذاری  اولیه  تاثیر  دارد،  تعیین شرایط محیطی و آب و هوایی نا مناسب اعم از شرایط  سنگین تر  و با  سبکتر  از شرایط  واقعی ،  بهره برداری  را نامطمئن   و  پر    مخاطره نموده،تعمیرات و سرویس  را  افزایش  داده واستفاده از سرمایه گذاری رابه صورت مناسب و بهینه نیز ناممکن  میسازد بنابراین  دقت   د رتعیین و  انتخاب این شرایط بسیار با اهمیت و حساس می باشد. اهم پارامترهای محیطی که در طراحی سکسیونر وتیغه های زمین موثرند عبارتند از: 1-ارتفاع محل نصب از سطح دریا 2-حداکثر درجه حرارت هوای محیط 3- حداقل درجه حرارت هوای محیط 4- سرعت باد 5- میزان رطوبت نسبی 6- شتاب زلزله 7-ضخامت یخ 8- میزان آلودگی 9-هرنوع شاریط خاص وغیر عادی نظیر بخارآب غیر متعارف، رطوبت ، گرد وخاک غیر معمول،  نمک،  دوده گازهای  قابل  اشتعال  و  قابل  انفجار  و خوردگیهای  غیر  معمول درمواردی که  درمناطق ساحلی آلوده به نمک محل نصب سکسیونر وتیغه های زمین در فضای سرپوشیده می باشد، براساس توصیه استانداردIEC شماره 129 بایستی از  سکسیونر وتیغه های زمین نوع فضای باز استفاده شود. 3-1  انواع سکسیونرها: 1-3-1  نوع سکسیونر یا تیغه های زمین انواع سکسیونر وتیغه های زمین که در رده ولتاژ 400و230 کیلو ولت بکارمی روند عبارتند از: 1-سکسیونر افقی با قطع از یک نقطه 2- سکسیونر افقی با قطع ازدو نقطه 3-سکسیونر عمودی 4-سکسیونر پانتو گراف 5-سکسیونر افقی با قطع از یک نقطه این نوع سکسیونر شامل دو نوع قطع از وسط ویا قطع از یک طرف می باشدکه نوع قطع از وسط  دارای دو  تکه بازو  و دو  ترمینال  هم  سطح  در دو طرف سکسیونر  بوده ویک سری کنتاکت نر وماده دارند .نحوه حرکت بازوها در صفحه افقی  و حول دو محور در دو طرف سکسیونر و به اندازه  حدود 90 درجه می باشد . نوع قطع از  یک طرف  مشابه  نوع  قطع از وسط می باشد،با این تفاوت که دارای یک تکه بازو است وحرکت بازو وحول یکی از مقره های نگهدارنده بازو انجام میگیرد.  دراین سکسیونر فاصله افقی  مورد نیاز بین فازها بیشتر از انواع دیگر می باشد  لذا در سطوح  ولتاژ فشار قوی که  فضای کافی در اختیار باشد بهترین انتخاب می باشد. 2-3-1 سکسیونر افقی با قطع ازدو نقطه این نوع سکسیونر دارای یک بازوی یکپارچه یا دو پارچه متصل بهم ودو سیستم ترمینال هم سطح در  دو طرف سکسیونر و دو سری کنتاکت نر و ماده می باشد. نحوه حرکت بازوی ای سکسیونر در صفحه افقی وحول یک محور در وسط سکسیونر وبه اندازه حدود 90درجه می باشد .سکسیونر افقی با  دو قطع ازدو  نقطه به  فاصله افقی کمتری  نسبت به سکسیونر افقی با قطع از یک نقطه و همچنین  به یک  ستون مقره اتکایی بیشتر نسبت به قطع از یک نقطه نیاز دارند. 3-3-1سکسیونر عمودی: این نوع  سکسیونر   دارای یک بازو  ودو سیستم  ترمینال هم سطح دردوطرف سکسیونرویک سری کنتاکت نر وماده می باشد  نحوه حرکت  بازوی سکسیونر در صفحه قائم وحول محور که دریک طرف سکسیونر قرار دارد بوده ومقدار چرخش بازوی عمودی تا حدود  90درجه می باشد .سکسیونر  عمودی به  فاصله  افقی کمتری  نسبت به سکسیونر افقی  نیاز دارند،لیکن بدلیل حرکت عمودی تیغه ها عمدتاً درنقاطی استفاده می شود که سیم هوایی از بالای آن نگذرد (مثلاً سکسیونر مربوط به ترانسفورماتورها) 4-3-1  سکسیونر پانتو گراف: این نوع سکسیونر دارای چند تکه بازوی لولایی ودو سیستم ترمینال مختلف وغیر هم سطح دربالا وپایین بوده وکنتاکتهای مخصوص گیره ای دارد که به همراه سیستم ترمینال بالایی می باشد. سیستم ترمینال پایین دارای دو محل برای اتصال هادی ازدو طرف می باشد. در سکسیونر  پانتوگراف کمترین  فاصله  افقی و عمودی  مورد  نیاز می باشد  و سکسیونر فاصله ایمنی خاصی را  در این  رابطه  (فاصله افقی وعمودی) احتیاج  ندارد وعمدتاً جهت انشعاب  از باس  بارهای هوایی ودر اشکال خاص شینه بندی بکار می رود.انتخاب هر یک  از  انواع سکسیونرهای بستگی به نحوه شینه بندی وجانمائی پست داشته واز یک طرح به طرح دیگر با توجه  به کاربردها  و محدودیتها  تفاوت  دارد   .در ارتباط با  پستهای  230و 400 کیلو ولت استفاده از  سکسیونر  افقی با  قطع از  دو قطع  ازدو  نقطه  به دلیل افزایش فاصله فاز- فاز و تمرکز نیروی دورانی روی یک محور بجای دو محور نسبت به نوع سکسیونر افقی با قطع از یک  نقطه  توصیه  نمی شود . مضافاً اینکه  براساس نتیج بدست آمده از پرسشنامه های فنی- آماری پروژه اکثریت قاطع پاسخ دهندگان سکسیونر افقی را به نوع عمودی ترجیح داده و همچنین  د رنوع افقی، سکسیونر  را  با  قطع  از  یک  نقطه رابه دلیل عملکرد بهتر وتعمیرات ارجع دانسته اند. لذا ازمیان چهار نوع سکسیونر معرفی شده فوق عمدتاً نوع افقی با قطع  از یک  نقطه  و  در پاره ای موارد وباتوجه به شینه بندی وجانمایی پست ازسکسیونرپانتوگراف استفاده می شود. 4-1 نوع مکانیسم وعملکرد : عمل قطع و وصل سکسیونر وتیغه های زمین مستلزم  صرف  انرژی  مکانیکی می باشد اما  با توجه به اینکه عمل قطع و وصل سکسیونر وتیغه های زمین در شرایط بی باری وتنها در زیر ولتاژ انجام می گیرد ونیازی به قطع جریان ندارد لذا  بر  خلاف  کلیدهای  قدرت  سرعت قطع و وصل چندان مورد نظر نبوده وبنابراین بسته به شرایط بهره برداری می تواند توسط سه روش زیر انجام گیرد: 1- سکسیونر با مکانیسم عملکرد موتوری 2-سکسیونر با مکانیسم عملکرد دستی 3- سکسیونر با مکانیسم عملکرد موتوری- دستی هریک از انواع  مکانیسم های  عملکرد  فوق  توسط  کلیه  سازندگان ساخته  می شود ، نوع مکانیسم بسته به اینکه عملکرد وکنترل پست ویا مرکز دیسپاچینگ انجام انجام گیرد ودر پاره ای موارد به سبب بزرگ بودن ابعاد سکسیونر ونیاز به نیروی زیاد جهت عملکرد آن بصورت دستی یا موتوری انتخاب می شود.در سکسیونرهای رده 400و230 کیلو  ولت  به  دلیل  بعد مسافت در پستهای مربوطه، بزرگ بودن سکسیونر و لزوم  کنترل  سکسیونر  از  اطاق  کنترل و دیسپاچینگ  همواره  عملکرد  سکسیونر  بصورت  موتوری  (   با  امکان  دستی  د ر  موارد اضطراری )  می باشد  . در  مورد  تیغه های  زمین  به  علت  عدم  احتیاج  به  کنترل  ازراه دور ( اطاق  کنترل  و مرکز  دیسپاچینگ ) واستفاده ازآن فقط به منظور تعمیرات وبه دلایل اقتصادی عموماً عملکرد  آن  بصورت  دستی  انجام  می شود . مگر  در پاره ای موارد که به لحاظ اهمیت  فیدر  مربوطه  و یا شرایط اقلمی استفاده از مکانیسم موتوری الزامی بوده ویا اینکه از نظر اقتصادی  توجیه  پذیر  باشد که در این موارد مکانیسم موتوری برای تیغه های زمین انتخاب می گردد.ضمناً نتایج بدست آمده از پرسش نامه های فنی- آماری پروژه نیز مؤید نظر  شرکتهای  برق  دایر  بر  استفاده  از  عملکرد  دستی در تیغه های زمین می باشد. همچنین  پیش  بینی  لازم  برای عملکرد سکسیونر از مراکز دیسپاچینگ برای پستهای بدون اپراتور در نظر گرفته شود. 5-1  معیار های طراحی و انتخاب سکسیو نر ها وتیغه های زمین : 1- ولتاز نامی : ولتاز نامی سکسیو نر ها و تیغه های زمین طوری انتخاب می شودکه مقدار آن حداقل مساوی حداکثر ولتاژ سیستم در نقطه ای که سکسیو نر و تیغه های زمین نصب می شود باشد. مطابق استاندارد IEC شماره 694 مقادیر ولتاژ نامی استاندارد بر حسب کیلو ولت برای سکسیونر و تیغه های زمین عبارتند از :  3.6- 7.2 – 12- 17.5 – 24 – 36 – 52 – 72.5 – 100 – 132 – 145 – 170 – 245 –   300- 362- 420 – 765 KV  که ولتاژ  نامی  سکسیو نر ها  و  تیغه های  زمین  با توجه  به مقدار حداکثر ولتاژ برای پست مورد نظر در موزد سیستم 230 و 63 کیلو ولت ولتاژ نامی را به ترتیب برابر 245و 5/72 کیلو ولت انتخاب می کنند . 2- سطوح عایقی نامی :  سطوح  عایقی  سکسیونر  و  تیغه های  زمین بر اساس نتایج بدست آمده از  مطالعات  هماهنگی  عایقی  پروژه  و  با توجه به مقادیر استاندارد شماره 694 داده شده انتخاب می گردد.  ضمنا  سکسیونر با  ولتاز نامی 300 کیلو ولت و بالاتر با توجه به ولتاژ استقامت عایقی موج کلید  زنی  بین  کنتاکت ها  با  دو  کلاس  A  و  B تقسیم شده اند که انتخاب کلاس  B   در این مورد توصیه می شود. لازم به یاد آوری است که مقادیر داده شده درجداول فوق برای شرایط محیطی استاندارد  بوده و مقادیر ولتاز ها بایستی با توجه به شرایط محیطی واقعی تصحیح شود. 3- فرکانس نامی: مقاذیر استاندارد فرکانس برای تجهیزات قطع و وصل برابر 50 و 60 هرتز است که در مورد شبکه ایران این مقدار 50 هرتز می باشد. 4- جریان  نامی ( فقط برای سکسیونر و نه تیغه های زمین) :    جریان نامی  یک تجهیز قابل قطع و وصل عبارت است از قدرا موثر جریانی که وسیله مربوطه در شرایط  مشخص استفاده قادر به عبور دادن آن بطور پیوسته باشد. مقدار جریان نامی سکسیونر با توجه به نتایج پخش بار و جریان اتصال کوتاه برای محل نصب سکسیونر و با در نظر گرفتن روند  افزایش  با ر بر اساس برنامه ریزی های توسعه سیستم و همچنین نوع شینه بندی از مقادیر جدول استاندارد   IEC شماره129 تعیین می شود. 5-جریان نامی اتصال کوتاه کوتاه مدت : این جریان عبارت است از مقدار موثر جریانی که یک دستگاه مکانیکی قابل قطع و وصل در وضعیت بسته در خلال یک مدت زمان کوتاه و تحت شرایط مشخص می تواند از خود عبور دهد. مقدار این جریان با توجه به محاسبات اتصال کوتاه و بر اساس مقادیر استاندارد  IEC شماره 129 می شود. 6-جریان پیک قابل تحمل : این جریان عبارت است از بزرگترین پیک مربوط به جریان نامی اتصال کوتاه که سکسیونر می تواند در وضعیت  بسته و تحت شرایط مشخص از  خود عبور دهد. مقدار استاندارد این جریان 205 برابر   مقدار  موثر   جریان نامی اتصال کوتاه است. ضمنا در صورتی که سکسیونر مجهز به تیغه های زمین باشد مقدار جریان نامی پیک تیغه های زمین نیز بایستی حداقل مساوی جریان نامی پیک سکسیونر مربوط باشد. 7-جریان نامی وصل اتصال کوتاه ( فقط برای تیغه های زمین ) : مقدار این جریان برای تیغه های زمین سکسیونر مساوی جریان نامی پیک قابل تحمل آن خواهد بود  .  ضمنا تیغه های زمین یک سکسیونر بایستی قادر به وصل هر جریانی تا مقدار جریان نامی وصل اتصال کوتاه تحت هر ولتاژی تا ولتاژ نامی اش باشد. 8- مدت  زمان  جریان  اتصال :  این جریان  عبارت است از  مدت  زمانی که یک دستگاه مکانیکی قابل قطع و وصل در وضعیت بسته بتواند جریانی معادل جریان نامی اتصال  کوتاه از خود عبور دهد مقدار این جریان مطابق استاندارد یک ثانیه بوده ولی  در  مواردی  که مدت بیشتری مورد نظر باشد 3 ثانیه توصیه  شده است. برای زمانهای جریان  اتصال  کوتاه بیشتر از مقدار نامی در صورتی که ازطرف سازنده سکسیونر یاتیغه های زمین فرمول دیگری  داده نشده باشد رابطه  I^2 t برابر ثابت در نظر گرفته شود. 6-1 محاسبه جریان نامی سکسیونرها : 1-جریان نامی سکسیونر های V8183- V8193- V8179-V8173- V8199-V8189     در طرف ولتاژ 230 کیلو ولت: توان انتقالی هر فیدر ورودی برابر MW 348 است.   = 911 A               =                     2-جریان نامی سکسیونر های V8184- V8194 – V8174 – V8814- V8821- V8831- V8834- V8824- V8814- V8424- V8414 : توان نامی انتقالی فیدر های ورودی   برابر  MW3 348  است.                               2733A  =     =                                  A 3-جریان نامی کلیه سکسیونر های طرف 63 کیلو ولت: توان نامی انتقالی فیدر های خروجی پست مورد نظر MW4 54 است.                                       =                                                                              7-1جریان نامی کلیه سکسیونر های طرف 63 کیلو ولت: توان نامی انتقالی فیدر های خروجی پست مورد نظر MW4 54 است.                                     =                                                                             8-1مشخصات فنی سکسیونر های نصب شده در پست مورد نظر: 1-نام قسمت  : ارت خط سنندج JV816 کد سکسیونر: V8169 سازنده سکسیونر : پارس سویچ تیپ : BCM-F سریال: S02/27 آمپر نرمال : 3150A نوع سکسیونر (H/V/P): دورانی مکانیزم قطع و وصل(M/H ): موتوری 2- نام قسمت : سکسیونر خط سنندج کد سکسیونر : V8163 سازنده سکسیونر : پارس سویچ تیپ : BCM-F سریال : S02/28 آمپر نرمال: 3150A نوع سکسیونر ( H/V/P) : دورانی مکانیزم قطع ووصل(M/H): موتوری 3-نام قسمت: سکسیونر باس کد سکسیونر: V8161 سازنده سکسیونر : پارس سویچ تیپ : BCM-F سریال : S02/15 آمپر نرمال: 3150A نوع سکسیونر ( H/V/P) : دورانی مکانیزم قطع ووصل(M/H): موتوری 4-نام قسمت: فیدر F2 کد سکسیونر : V6426 سازنده سکسیونر : پارس سویچ تیپ : BCM-F سریال :S02/20

طرز تشخیص پایه های انواع ترانزیستور از روی شکل فیزیکی آنها   ابتدا یک ترانزیستور سالم را بررسی می کنیم: یک ترانزیستور یا مثبت (pnp) و یا منفی (npn) می باشد . برای تشخیص تیپ ترانزیستور چندین روش وجود دارد . تیپ بعضی از ترانزیستورهارا از روی نامگذاری می توان مشخص نمود . طریقه شناسایی پایه های ترانزیستور توسط مولتی متر آنالوگ : ابتدا مولتی متر را در رنج RX1 قرار داده و سپس به دنبال پایه ای می گردیم که به دو پایه ی دیگر راه بدهد . این پایه B ( بیس ) است و اگر این پایه به وسیله سیم قرمز شناسایی شود معرف نوع ترانزیستور PNP ویا اصطلاحاً مثبت است . و در صورتیکه توسط ترمینال مشکی تشخیص داده شود گویند که ترانزیستورNPN و یا منفی است . حال پایه B و نوع ترانزیستور مشخص شده است . جهت تشخیص دو پایه ی دیگر مولتی متر را در رنج RX10K قرار داده و در هردو جهت این دو پایه را نسبت به هم تست می کنیم در جهتی که مولتی متر راه می دهد ترمینالی که B ( بیس ) را شناسایی کرده است E ترانزیستور را تشخیص می دهد . و طبعاً پایه بعدی کلکتور است . چگونه ترانزیستور را تست کنیم ؟ ابتدا یک ترانزیستور سالم را بررسی می کنیم: یک ترانزیستور یا مثبت (pnp) و یا منفی (npn) می باشد . برای تشخیص تیپ ترانزیستور چندین روش وجود دارد . تیپ بعضی از ترانزیستورهارا از روی نامگذاری می توان مشخص نمود . وبرای تشخیص از این راه باید سیستم های نامگذاری ترانزیستور را بشناسیم. 1- سیستم نامگذاری ژاپنی: نام گذاری ترانزیستور در این سیستم به شرح زیر است : با 2Sدر ابتداشروع و اگر حرف بعدی A و یا B باشدترانزیستور مثبت (PNP) میباشد پس 2SAیعنی ترانزیستور مثبت بافرکانس کار بالا و 2SB یعنی ترانزیستور مثبت (PNP )با فرکانس کار پائین می باشد. مثال : 2SA1015 این ترانزیستور از نوع مثبت با فرکانس کار زیاد می باشد. ویا 2SB941 این ترانزیستور از نوع مثبت با فرکانس کار پائین می باشد. اگر ترانزیستور با 2SC و یا 2SD شروع شود در این روش یعنی ترانزیستور منفی می باشد . 2SCیعنی ترانزیستور منفی فرکانس بالا و 2SD یعنی ترانزیستور منفی وبا فرکانس کار پائین است . اما در روش نامگذاری اروپایی که را آوردن دو حرف دراول و سه عدد در آخر مانند BC337 تیپ ترانزیستور قابل تشخیص نیست . ویا در روش نامگذاری آمریکایی که با 2N شروع و چند عدد در آخر مانند 2N3055 نوع مثبت ویا منفی مشخص نمی شود . برای تشخیص مثبت ویامنفی ترانزیستورها دیگر ضمن اینکه از دیتا شیت ها می توان استفاده کرد. در صورت داشتن یک ترانزیستور با همان شماره وسالم می توان به شرح زیر عمل کرد . ابتدا مولتی متر را روی RX1 قرار داده و دنبال پایه ای می گردیم که به دوپایه ی دیگر راه بدهد یعنی عقربه حرکت کند و معمولاً اهم کمتر از 40 قابل قبول است . دراین حالت اگر مولتی متر آنالوگ (عقربه دار ) داشته باشیم و سیم قرمز مولتی متر به پایه ای که به دو پایه دیگر راه بدهد متصل کنیم ترانزیستور از نوع مثبت است وپایه ای که به دوپایه ی دیگر راه می دهد پایه ی بیس B می باشد . و اگر سیم مشکی را به پایه ای متصل کنیم که به دو پایه ی دیگر رابدهد ترانزیستور منفی و پایه مشتر ک بیس B می باشد . برای تشخیص دو پایه دیگر چندین روش وجود دارد که فقط به دوروش ساده آن اشاره می کنم اگر مولتی متر رنج RX10K داشته باشد می توان در این رنج به شرح زیر C کلکتور را از امیتر E تشخیص داد . باید در این رنج دستمان به پایه های ترانزیستور تماس نداشته باشد . در این حالت( RX10K) ترمینال مشکی مولتی متر را اگر به دو پایه دیگر متصل کنیم ( دست با پایه های ترانزیستور تماس نداشته باشد ) فقط در یک جهت عقربه منحرف می شود . که در این حالت در ترانزیستور منفی سیم مشکی که بیس را تشخیص داد E امیتر را نیز در این حالت مشخص می کند . و در ترانزیستور مثبت ترمینال قرمز که قبلاً بیس را تعین نموده است اکنون E امیتر را تعیین می کند . حال که پایه های ترانزیستور را شناختیم چگونه آنرا تست کنیم تا بدانیم که قطعه صدرصد سالم است . برای تشخیص صحت ترانزیستور بشرح زیر توجه فرمائید . 1 - پایه بیس باید به دو پایه دیگر با مولتی متر آنالوگ و در رنج RX1 راه بدهد و اهم کمی را نشان دهد . طبیعی است که در این حالت دیود بیس امیتر درگرایش مستقیم است . 2 - پایه بیس به دو پایه دیگر حتی در رنج RX1k هم راه ندهد یعنی هیچ گونه نشتی در این حالت قابل قبول نیست . دیود بیس امیتر در گرایش معکوس می باشد . 3 - پایه های C کلکتور و E امیتر نیز در حالیکه مولتی متر در رنج RX1K قرار دارد از هردو سو نشتی ندارند پس در این حال نیز هیچ گونه نشتی قابل قبول نیست ( دست با پایه های ترانزیستور نباید تمای داشته باشد . ) توجه : این آزمایش فقط در یک ترانزیستور ساده بدون دیود داخلی ویا مقاومت داخلی صحت دارد ودر ترانزیستوردارلینگتون نیز روش تست متفاوت است چگونه ترانزیستورهای معادل را انتخاب کنیم : برای انتخاب ترانزیستور معادل و یا جانشین مناسب آن به مهمترین پارامترهای آن توجه کنید . 1 – ماکزیمم ولتاژ قابل تحمل EC 2 – ماکزیمم جریان گذر از EC 3 – توان ترانزیستور 4 – ضریب تقویت ترانزیستور 5 – فرکانس قطع ترانزیستور نکات فوق الذکر در اکثر موارد باید مورد توجه باشد . اگر یک ترانزیستور خروجی هریزنتال و یا یک ترانزیستور سویچینگ تغذیه را انتخاب می کنیم تمام موارد فوق حتی به اضافه ظرفیت خازنی بین BC نیز باید مورد توجه قرار گیرد زیرا فرکانس کار هرچه بالاتر رود اهمیت ظرفیت خازنی ما بین پایه های ترانزیستور بیشتر می شود . نکته مهمی که در انتخاب ترانزیستور های قدرت حائز اهمیت است مقدار جریان گذر از EC می باشد در این حالت انتخاب ترانزیستور جانشین باید به صورتی باشد که نه تنها تحمل جریان گذر را داشته باشد بلکه اندکی از ترانزیستور قبلی نیز بهتربوده تا طول عمر بیشتری در مدار داشته باشد . در انتخاب ترانزیستورهای طبقه هریزنتال علاوه بر توجه به جریان گذر اهمیت تحمل ولتاژ کار بالا بیشتر از ترانزستورهای سویچینگ است . زیرا همواره خروجیهای هریزنتال پیکهای ولتاژ بالاتر تولید می کنند . این بدان معنی نیست که در طبقه POWER SUPPLY یا منبع تغذیه ولتاژ کار ترانزیستور اهمیتی ندارد . به هر حال انتخاب ولتاژ کار با توجه به ماکزیمم دامنه پیکهای تولیدی اهمیت دارد . در ترانزیستورهای خروجی هریزنتال گاهی محدوده ولتاژ کار بالاتر از 1500V می باشد پس الزاماً باید ولتاژ کار این ترانزیستورها بالاتر از پیکهای تولیدی باشد تا تحمل کاردر این وضعیت را داشته باشد.

مدار کنترل سرعت موتور ( PWM ) توسط آی سی 555 با توان بسیار زیاد

          تنظیم سرعت موتور یا نور لامپ در این مدار از روش کنترل پهنای باند فرکانس PWM - Pulse Width Modulation انجام می گیرد.در پایه شماره 3 آی سی 555 موج مربعی با قابلیت تنضیم پهنای باند ایجاد می گردد خروجی این پایه از طریق مقاومت محدود کننده جریان R2 گیت ماسفت Mosfet را تحریک نموده که این ماسفت نیز وظیفه تغذیه بار را بر عهده دارد. حداکثر جریان عبوری از Q1 بدون مشکل خاص تا 10 آمپر نیز می تواند افزایش پیدا کند که به این حساب می تواند موتورهایی با توان 120 وات را به راحتی کنترل نماید.و در صورتی که از فن خنک کننده نیز استفاده نمایید این جریان تا 35 آمپر قابل افزایش است.لیست قطعات :


R1 = 1K
R2 = 47 ohm
P1 = 50K potentiometer
C1 = 0.001µF, (1nF) ceramic
C2 = 0.1µF, (100nF), ceramic
C3 = 470µF, 25V, electrolytic
D1,D2 = 1N4148, general purpose signal diodes
D3 = MBR1645, NTE6081, or similar. 45V/16A Schottky Diode
Q1 = BUZ11, NTE2389, MosFET, High Speed Switch, N-channel, 30V/35A
IC1 = NE555, 8-pin Timer/Oscillator

برگرفته از /robo-pnua.blogfa.com

کتابهای موضوعی برق

کتابهایی شامل: انرژی بیوگاز در ایران ـ بهره گیری از انرزی های نو ـ تاریخچه انرژی های نو و انرژی بادی در ایران و جهان میباشد.

ردیف	نام کتاب	توضیحات دانلود کتاب	موضوع	حجم	دریافت
433	انرژی بیوگاز در ایران	انرژی های نو برق قدرت	برق قدرت	741 kb	دانلود
434	بهره گیری از انرژی های نو	مهندسی برق قدرت	برق قدرت	575 KB	دانلود
435	تاریخچه انرژیهای نو	تولید انرژی های الکتریکی	برق قدرت	523 KB	دانلود
436	انرژی بادی در ایران و جهان	مهندسی برق قدرت	برق قدرت	3.27 mb	دانلود

ماشین مخصوص

 ماشین مخصوص 

موتورهای  القایی سه فاز

موتورهای  القایی دو فاز

موتورهای القایی تک فاز

موتورهای القایی تک فاز 2

موتورهای ای سی سری

سروموتورها

آمپلی فایرهای گردان

موتورهای خطی

موتورهای دی سی بدون جاروبک

3- جزوه بررسی سیستمهای قدرت 2

تحلیل عیب های متقارن در سیستم های قدرت

مولفه های متقارن1

مولفه های متقارن2

مولفه های متقارن3

مولفه های متقارن4

اتصال کوتاه های نا متقارن در سیستم های قدرت

پایداری در سیستم های قدرت

پایداری در سیستم های قدرت2

کنترل توان اکتیو و فرکانس در سیستم های قدرت

کنترل توان راکتیو و ولتاژ در سیستم های قدرت

پایداری وکنترل سیستم های قدرت1

پایداری وکنترل سیستم های قدرت2

پایداری وکنترل سیستم های قدرت3

پایداری وکنترل سیستم های قدرت4

pdf کلی در مورد ابزار دقیق

احتمالا دوستان زیادی وجود دارند و خیلیاشو من به عینه دیدم  که در یه زمینه خاص از مهندسی برق مهارت دارند ولی شاید  اصلا ندونند ابزار دقیق چیه و به چه دردی می خوره  ، تو فایل هام ، pdf  ای رو دیدم که یه دید کلی و نه تخصصی در مورد ابزار دقیق داده بود و برای کساییی که فقط میخوان با ابزار دقیق آشنا بشن و زیاد به عمقش نمی رن ، خوبه . در این pdf در مورد هارت و ترانسمیترو و سنسورهاو.... صحبت شده ، منتظر مطالب بعدی هم باشید

download

حجم 300 کیلو بایت

پروژه های برق و الکترونیک

پروژهای برق و الکترونیک

اینجا چند تا پروژه مختلف براتون قرار دادم که امیدوارم استفاده کنین.

(در صورت نیاز رمز فایلها www.ir-micro.com است)

 دما سنج با AVR
ساعت با AVR
قفل رمز پیشرفته با 8051 و AVR
دما سنج دیجیتال با سون سگمنت و AVR
متر دیجیتال (AVR)
چشمک زن با AVR
رقص نور با AVR

مقاله های تخصصی برق

ردیف	نام کتاب	توضیحات	موضوع	حجم	دریافت
71	تابلو های برق	مشخصات انواع تابلو ها	برق قدرت	179 KB	دانلود
72	سیکل ترکیبی	توضیحات اولیه	برق قدرت	149 KB	دانلود
73	کارگاه مدار فرمان 2	توضیحات و نقشه ها	برق قدرت	273 KB	دانلود
74	لامپهای التهابی یا رشته ای	انواع و اقسام لامپها	برق قدرت	156 KB	دانلود

دروغ سنج ساده

دروغ سنج ساده
در اینجا مدار دروغ سنج ساده ای داریم که می توان آن را در عرض چند دقیقه ساخت . اما این مدار  زمانی که می خواهیم از صحت گفته های فردی مطمئن شویم به شکل باور نکردنی مفید می باشد .این مدار توسط اندازه گیری مقاومت پوست عمل می کند .مقاومت پوست هنگام دروغ گفتن کاهش می یابد.این مدار دارای مهارت و حساسیتی نیست که برای افراد حرفه ای به کار رود ، ولی در هر صورت عمل می کند . .

شکل مدار

اجزای مدار

بخش	تعداد	توضیح
R1	1	33K 1/4W مقاومت
R2	1	5K Pot
R3	1	1.5K 1/4W مقاومت
C1	1	1uF 16V خازن الکترولیتی
Q1	1	2N3565 NPN ترانزیستور
M1	1	0-1 mA مولتی متر عقربه ای دارای رنج میلی آمپر
MISC	1	Case, Wire, Electrodes (See Nots)

نکاتی در مورد مدار
 

1-الکترود ها می توانند از نوع انبر  سوسماری باشند . اگرچه
ممکن است که اتصال آن ها به پوست دردناک باشد .تشک (پد) الکترودها مشابه گونه ای
است که در بیمارستان ها استفاده می شود یا حتی می تواند تنها تکه ای سیم و یا نواری
باشد .

2.- برای استفاده از مدار ، باید الکترودها را به پشت دست شخص مورد نظر متصل کرد سطح
تماس باید حدود یک اینچ (سه سانتیمتر ) باشد. سپس دستگاه اندازه گیری را برای
خواندن عدد صفر تنظیم کنید . پس از طی مراحل گفته شده سوالات خود را از شخص بپرسید
. اگر در هنگام جواب دادن شخص ، دستگاه اندازه گیری تغییراتی را نشان داد ، شما
باید بدانید که او دروغ می گوید .